Η αυξανόμενη εξάρτηση της Γαλλίας από αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες γύρω από την ψηφιακή κυριαρχία και την ασφάλεια των δημόσιων δεδομένων. Το ερώτημα που τίθεται πλέον με ένταση στους πολιτικούς και θεσμικούς κύκλους της χώρας είναι αν η Γαλλία έχει ήδη παραδώσει τη διαχείριση κρίσιμων ψηφιακών υποδομών σε ξένα συμφέροντα, θέτοντας σε κίνδυνο την εθνική της κυριαρχία.
Μια Έκθεση-Καμπανάκι από τη Γαλλική Γερουσία
Σε έκθεση της Γερουσίας για την οικονομική και ψηφιακή κυριαρχία, οι Γάλλοι γερουσιαστές δεν μάσησαν τα λόγια τους, κατηγορώντας ανοιχτά το κράτος για «πολιτικό σφάλμα» όσον αφορά την ανάθεση κρίσιμων υποδομών δεδομένων σε αμερικανικές εταιρείες. Πρόκειται για οργανισμούς που υπάγονται στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ και συγκεκριμένα σε νομοθεσίες όπως η Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) και ο Clarifying Lawful Overseas Use of Data Act (CLOUD Act), οι οποίες επιτρέπουν στην αμερικανική κυβέρνηση να απαιτεί πρόσβαση σε δεδομένα απλώς με δικαστική εντολή.
Η έκθεση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η Γαλλία υπόκειται στο εξωεδαφικό δίκαιο των ΗΠΑ», γεγονός που σημαίνει πως δεδομένα που αφορούν την υγεία, την εκπαίδευση και άλλους κρίσιμους τομείς μπορεί να εκτεθούν σε εξωτερική παρακολούθηση.
Ο ίδιος ο νομικός διευθυντής της Microsoft France, Anton Carniaux, παραδέχθηκε πως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι τα δεδομένα Γάλλων πολιτών δεν θα παραδοθούν σε ξένες αρχές:
“No, I can’t guarantee that,” δήλωσε ενώπιον της γαλλικής επιτροπής.
Η Κυβέρνηση Ενάντια στις Ίδιες της τις Οδηγίες
Παρά τις επίσημες οδηγίες που είχαν εκδοθεί παλαιότερα ώστε οι εκπαιδευτικοί θεσμοί να αποφεύγουν εργαλεία της Microsoft και της Google λόγω κινδύνων για την κυριαρχία, το Υπουργείο Παιδείας υπέγραψε τον Μάρτιο του 2025 συμβόλαιο ύψους 74 εκατομμυρίων ευρώ με αμερικανική εταιρεία για την προμήθεια εξοπλισμού σε πανεπιστήμια και υπηρεσίες.
Ακόμη πιο αποκαλυπτική είναι η απόφαση της École Polytechnique, ενός εκ των σημαντικότερων μηχανολογικών σχολών της χώρας, να μεταφέρει το σύστημα πληροφορικής της στη Microsoft.
Το Εθνικό Συμβούλιο Ελεύθερου Λογισμικού (CNLL) αντέδρασε, τονίζοντας πως οι «νομικοί, τεχνικοί και στρατηγικοί κίνδυνοι αγνοούνται εσκεμμένα».
Η Γραφειοκρατική Αδράνεια ως Εμπόδιο
Ο βουλευτής Philippe Latombe, σε δήλωσή του στο Brussels Signal στις 16 Ιουλίου, κατηγόρησε ευθέως τη γαλλική δημόσια διοίκηση για αδράνεια:
«Δεν υπάρχει πραγματική σύνδεση μεταξύ των πολιτικών ηγετών και των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι πιστεύουν πως θα παραμείνουν εσαεί στις θέσεις τους. Αυτό δημιουργεί γραφειοκρατική αδράνεια.»
Σύμφωνα με την έκθεση, η γαλλική κυβέρνηση απαξιώνει συστηματικά τις ευρωπαϊκές εναλλακτικές λύσεις, κρίνοντάς τες αυθαίρετα ως «ακριβές» ή «αναποτελεσματικές».
Όμως ο Latombe υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να εξετάζουμε μόνο την τιμή, αλλά και τη συμβολή των εγχώριων εταιρειών στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.
Η Υποχώρηση των Ευρωπαϊκών Πρωτοβουλιών
Ένα ακόμη ανησυχητικό περιστατικό είναι η εξαγορά της γαλλικής εταιρείας κυβερνοασφάλειας VADE από την αμερικανική Proofpoint. Η VADE είχε συγχωνευτεί προηγουμένως με τη γερμανική Hornet Security, δημιουργώντας έναν ευρωπαϊκό γίγαντα στην ασφάλεια cloud. Ωστόσο, η εξαγορά από την Proofpoint το 2025 εξαφάνισε ουσιαστικά οποιαδήποτε γαλλική κυριαρχία στον τομέα αυτό.
“Δεν υπάρχει πλέον αμιγώς γαλλική λύση στον στρατηγικό αυτό τομέα”, δήλωσε οργισμένος ο Latombe.
Οι Ευρωπαίοι Ξυπνούν
Ενώ η Γαλλία βυθίζεται βαθύτερα στην ψηφιακή εξάρτηση, κάποιες άλλες χώρες της Ε.Ε. αρχίζουν να αλλάζουν κατεύθυνση. Τον Ιούνιο του 2025, η Δανία ανακοίνωσε την πλήρη αντικατάσταση των υπηρεσιών της Microsoft με το LibreOffice, ένα ανοιχτού κώδικα λογισμικό με έδρα το Βερολίνο.
Ήδη από τις αρχές του έτους, οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, η Κοπεγχάγη και το Άαρχους, είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία αποδέσμευσης από τα προϊόντα της Microsoft, επικαλούμενες λόγους κόστους, δεσπόζουσας θέσης και πολιτικών εντάσεων με την Ουάσιγκτον.
Οικονομική Εξάρτηση και Στρατηγική Αδυναμία
Σύμφωνα με έκθεση της Astéres του 2025, η Ε.Ε. αποστέλλει ετησίως 265 δισεκατομμύρια ευρώ σε αμερικανικές εταιρείες, ενισχύοντας 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Αν μόλις το 15% αυτών των δαπανών παρέμενε στην Ευρώπη, μέχρι το 2035 θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πάνω από 500.000 θέσεις εργασίας εντός Ε.Ε.
Το πιο ανησυχητικό όμως σημείο της έκθεσης είναι η εξάρτηση της Ευρώπης από τις αμερικανικές υπηρεσίες cloud:
«Αν οι ΗΠΑ απειλούσαν να αποκόψουν την Ευρώπη από τις υπηρεσίες cloud, θα είχαν τεράστια διαπραγματευτική ισχύ για να επιβάλουν εμπορικούς όρους.»
Η Αντίσταση Εντός των Θεσμών της Ε.Ε.
Παρά την αυξανόμενη υποστήριξη από κράτη-μέλη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να αποτελεί το βασικό εμπόδιο για την τεχνολογική αυτονόμηση της Ε.Ε.
«Η Επιτροπή διοικείται από γραφειοκράτες που πιστεύουν ότι η αγορά πρέπει να παραμείνει πλήρως ανοιχτή, χωρίς προτίμηση σε εθνικούς ή ευρωπαϊκούς προμηθευτές,» δήλωσε ο Latombe.
Στις 11 Ιουνίου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσίευσε έκθεση για την τεχνολογική κυριαρχία της Ε.Ε., επισημαίνοντας ότι το 92% των δεδομένων της Δύσης αποθηκεύεται στις ΗΠΑ, με τις αμερικανικές εταιρείες να κατέχουν το 69% της ευρωπαϊκής αγοράς cloud.
Το Διακύβευμα της Τεχνητής Νοημοσύνης
Ο γίγαντας Meta αγνόησε εντελώς αίτημα παύσης χρήσης προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών για την εκπαίδευση των AI συστημάτων της. Το περιστατικό υπογράμμισε την αδυναμία της Ε.Ε. να επιβάλει αποτελεσματικά τη νομοθεσία της έναντι πολυεθνικών κολοσσών.
Επίλογος: Από την Παράδοση στην Αντίσταση
Η έκθεση της Γερουσίας και οι δηλώσεις του Philippe Latombe επισημαίνουν το επείγον της κατάστασης. Η Γαλλία και συνολικά η Ευρώπη καλούνται να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο δίλημμα: Θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως ψηφιακοί υποτελείς, παραχωρώντας τα «κλειδιά» των κρίσιμων υποδομών σε τρίτες χώρες, ή θα επενδύσουν συντονισμένα στην οικοδόμηση μιας αυτάρκους ψηφιακής Ευρώπης;
Το επόμενο βήμα θα κρίνει αν η Ευρώπη θα συνεχίσει να εξαρτάται ή αν θα ανακτήσει τον έλεγχο του ψηφιακού της μέλλοντος.
