ΕΛ/ΛΑΚ | creativecommons.gr | mycontent.ellak.gr |
freedom

Tα παράδοξα στα έργα πληροφορικής του δημοσίου…

Πηγή άρθρου: https://insidestory.gr/

H απόπειρα απάτης με τις “Ψηφιακές Ενισχύσεις” και τα παράδοξα στα έργα πληροφορικής του δημοσίου

Η ελληνική πολιτεία προκηρύσσει έργα πληροφορικής αλλά εντοπίζονται προβληματικά σημεία όπως έγινε στο παρελθόν με κάποια έργα από τις “Ψηφιακές Ενισχύσεις” και την “Κοινωνία της Πληροφορίας”, που κατέληξαν σε απόπειρα απάτης σύμφωνα με έρευνα της ΟLAF, της υπηρεσίας για την καταπολέμηση της κοινοτικής απάτης.

Σε μία δημόσια εκδήλωση που έγινε τον περασμένο μήνα παρουσία της υπουργού διοικητικής μεταρρύθμισης Όλγας Γεροβασίλη πολλοί ομιλητές επισήμαναν τον κίνδυνο το ελληνικό δημόσιο από σκέτο μπάχαλο να μετατραπεί σε e-μπάχαλο με τον τρόπο υλοποίησης των έργων πληροφορικής. Ο φόβος δεν είναι αδικαιολόγητος καθώς η σημερινή κυβέρνηση ακολουθεί την πεπατημένη των προκατόχων της.

Η εκδήλωση είχε θέμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού δημοσίου και το πάνελ ήταν μια ντρήμ-τήμ όσων έχουν διαχειρισθεί παρόμοια εγχειρήματα όπως ο Χάρης Θεοχάρης που διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων και κατάφερε να απαλλάξει τη χώρα από την χειρόγραφη φορολογική δήλωση, ο Θόδωρος Καρούνος που από τη θέση του στο επιτελείο του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της Δι@ύγειαςΗ ιστοσελίδα diavgeia.gov.gr. Ο χρόνος της δημόσιας συζήτησης στην Αθήνα παρουσία της αρμόδιας υπουργού και του τομεάρχη της ΝΔ για τη Δημόσια Διοίκηση βουλευτή Γιώργου Γεωργαντά δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερος. Μόλις είχε κλείσει η τελευταία αξιολόγηση με την έκθεση συμμόρφωσης των δανειστών για την προσαρμογή της ελληνικής δημόσιας διοίκησης σε αυτό που η έκθεση και η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αποκαλούν απογαλακτισμό της δημόσιας διοίκησης από την πολιτική.

Στις αλλαγές που καταγράφει η έκθεση συμμόρφωσης της ΕΕ περιλαμβάνονται και ψηφιακά έργα με τα οποία η διοίκηση επιχειρεί να απλοποιήσει τις διαδικασίες όπως μια πύλη “κωδικοποίησης της νομοθεσίας“, που πρέπει να λειτουργήσει ως το 2022. Το αν θα πετύχει αυτό το έργο ή όχι δεν μπορεί να αφορά την παρούσα κυβέρνηση όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο έργο ψηφιοποίησης της διοίκησης.

“Με ένα κύκλο 6 ετών στα ψηφιακά έργα δεν υπάρχει πολιτική ιδιοκτησία τους”, παρατηρεί ο Θ. Καρούνος, που επισήμανε ότι “αν δεν ακολουθήσουμε την αρχή: δεν ψηφιοποιείται ότι δεν απλοποιείται, τότε θα κάνουμε τις διαδικασίες ακόμα πιο πολύπλοκες απ’ ό,τι ήταν…”. Ο Χάρης Θεοχάρης και ο Παντελής Τζωρτζάκης έχουν βρει και ένα όνομα για αυτήν την ψηφιακή αναρχία του δημοσίου όταν δεν έχει απλοποιήσει διαδικασίες, δεν έχει διαχωρίσει αρμοδιότητες και δεν έχει κωδικοποιήσει διατάξεις: e-μπάχαλο.

Την ίδια ώρα, όχι μακρυά από την Αθηναΐδα όπου παρουσία Εσθονού εκπροσώπου οι Έλληνες ειδικοί συζητούσαν με πάθος για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, σε ένα εισαγγελικό γραφείο αποτυπωνόταν η αθλιότητα της διαχείρισης των ψηφιακών ενισχύσεων των τελευταίων 7-8 χρόνων και όχι μόνο.

Τέσσερα κοινοτικά πλαίσια στήριξης και δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί αλλά η Ελλάδα, η διοίκηση και η οικονομία της έχει διασπαθίσει και δαπανήσει τεράστιους πόρους χωρίς να μπορέσει να μεταβάλλει το περιβάλλον στο οποίο διοικείται και επιχειρεί ο μέσος Έλληνας σε κάτι που να μοιάζει στις χώρες της Ένωσης. Η βασική αντίληψη που κυριαρχεί δεν είναι “να εφαρμόσουμε ένα σχέδιο” αλλά να “πουλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο κουτιά μηχανημάτων και παλαιότερο, λογισμικό σήμερα” (box movers). H παθογένεια δεν ξεπεράσθηκε ούτε μέσα στα μνημόνια.

Τον Μάιο του 2017 η Υπηρεσία για την καταπολέμηση της κοινοτικής απάτης (OLAFH ιστοσελίδα της OLAF) κοινοποιεί στην επίκουρη ανακρίτρια κατά της διαφθοράς Ελένη Μιχαλοπούλου, το τελικό της πόρισμα για την περίφημη εταιρεία “Ψηφιακές Ενισχύσεις A.E.Η προκήρυξη του έργου digi lodge από τθις Ψηφιακές Ενισχύσεις Α.Ε. ” – που μετά τις συγχωνεύσεις φορέων ενώθηκε με την Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε.Η ιστοσελίδα της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) – για να χαράξει τη στρατηγική της ψηφιοποίησης της αγοράς και της διοίκησης στην Ελλάδα. Αντικείμενο της έρευνας είναι η απάτη ή απόπειρα απάτης από τρεις εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου που επιχείρησαν να αποσπάσουν πληρωμές από τρία προγράμματα του ταμείου περιφερειακής ανάπτυξης.

olaf_diavivastiko2.jpg

To διαβιβαστικό της έκθεσης της OLAF προς τους οικονομικούς εισαγγελείς για να αξιολογήσουν τα ευρήματα της έρευνας.

​H έρευνα που περιλαμβάνεται στην έκθεση εστιάζει σε τρία κοινοτικά προγράμματα:

  • Το ένα πρόγραμμα έχει σχέση με την δημιουργία συστήματος ηλεκτρονικών κρατήσεων στα ξενοδοχεία (digi lodge).
  • To δεύτερο με την ενίσχυση του λιανεμπορίου (digi retail).
  • To τρίτο με την ενίσχυση περιεχομένου παρόχων στο ευρυζωνικό δίκτυο (digi content).

Στις 22 Αυγούστου του 2011 οι Ψηφιακές Ενισχύσεις Α.Ε. που είχαν αρχικά αναλάβει την διαχείριση αυτών των προγραμμάτων συγχωνεύθηκαν με την Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. Οι προτάσεις για τα παραπάνω προγράμματα είχαν υποβληθεί ως το 2010. Το 2013 ο φορέας που εν τω μεταξύ δημιουργήθηκε ενημερώνει την OLAF ότι τρεις από τους φορείς που έχουν κάνει προτάσεις για τα τρία αυτά προγράμματα είναι εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου και φέρονται να έχουν την ίδια έδρα και τον ίδιο αριθμό τηλεφώνου.

Σύμφωνα με την προκήρυξη των προγραμμάτων η Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. (ΚτΠ) πλήρωνε τον προμηθευτή από τον οποίο ο δικαιούχος των χρημάτων της Ε.Ε. είχε αγοράσει αγαθά και υπηρεσίες και έπρεπε ο δικαιούχος να αποδείξει τις αγορές. Δηλαδή, την αίτηση την έκανε ο δικαιούχος αλλά είχε ήδη πληρώσει ένα μέρος των χρημάτων στον προμηθευτή. Στη συνέχεια κάνει αίτηση για επιστροφή των χρημάτων από τον ενδιάμεσο μεταξύ ΕΕ και ιδιωτικών εταιρειών εθνικό φορέα υλοποίησης, ζητώντας την επιστροφή των λεγόμενων επιλέξιμων δαπανών δηλαδή εκείνων που ενισχύει η ΕΕ στο συγκεκεριμένο πρόγραμμα. Η ΚτΠ ενημέρωσε την OLAF ότι οι υπηρεσίες που έπαιρνε ο δικαιούχος απο εταιρείες-προμηθευτές του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν πανομοιότυπες. Οι εταιρείες αυτές είχαν τον ίδιο αριθμό φαξ και την ίδια έδρα, συνεπώς πιθανά ελέγχονταν και απο τα ίδια φυσικά πρόσωπα.

olaf_tessera_vimata.jpg

Από την έκθεση της Olaf: Η διαδικασία αγοράς των αγαθών/υπηρεσιών περιλαμβάνει τέσσερα βήματα.

Όμως η ευρωπαϊκή υπηρεσία ανακάλυψε ακόμα ότι:

  • Οι πληρωμές των δικαιούχων πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με την έρευνα της OLAF από το ίδιο υποκατάστημα τράπεζας στην Αθήνα παρά το γεγονός όπως αναφέρουν οι συντάκτες του πορίσματος της OLAF ότι «πολύ λίγοι δικαιούχοι είναι εγκατεστημένοι στην Αθήνα…».
  • Οι πληρωμές έγιναν με μαζική καταβολή μετρητών σε συγκεκριμένη ημερομηνία.
  • Το κυριότερο, δύο από τις εταιρείες δικαιούχους της επιδότησης, που σύμφωνα με τα έγγραφα φαίνεται να έχουν ζητήσει επιστροφή δαπανών για αγορές που είχαν κάνει από προμηθευτές διαβεβαίωσαν ότι δεν είχαν ζητήσει επιστροφή δαπανών.

Στο πρώτο πρόγραμμα (digi lodge) μια εταιρεία εμφανίζεται να έχει καταβάλλει σε 263 δικαιούχους αγαθά και υπηρεσίες σχεδόν 6,5 εκατομμυρίων ευρώ και ζητά ενισχύσεις από τα κοινοτικά ταμεία, σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην περίπτωση του δευτέρου προγράμματος για αγαθά και υπηρεσίες σε 64 εταιρείες ζητείται το ποσό του 1,6 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην τρίτη περίπτωση ζητήθηκαν 3,5 εκατομμύρια για 144 δικαιούχους. Αλλά η ΚτΠ αρνήθηκε να κάνει πληρωμές στις 267 εταιρείες του προγράμματος digi retail, που φέρεται να έχουν δικαιούχους τις τρεις ύποπτες εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου.

Τα ευρήματα της OLAF είναι η κορυφή του παγόβουνου στο οποίο προσέκρουσαν οι ελληνικές αρχές: Το γεγονός είχε ως αποτέλεσμα η μία από τις τρεις βρετανικές εταιρείες, που είχε υποβάλει το αίτημα για την ολοκλήρωση των επενδυτικών τους σχεδίων, να αναγκασθεί να επικοινωνήσει με την ΚτΠ για να την ενημερώσει ότι «εκ παραδρομής» διαβιβάσθηκε το αίτημα για την ολοκλήρωση των σχεδίων των δύο επιχειρήσεων.

Στις 26 Ιουλίου του 2013, το γραφείο του πρωθυπουργού λαμβάνει ένα νέο υπόμνημα της ΚτΠ, σύμφωνα με το οποίο κατά τη διάρκεια επανελέγχου δικαιολογητικών των πιστοποιητικών τον Απρίλιο του 2013, βρέθηκε ότι 27 από τις 133 συνολικά υποβληθείσες προτάσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «ICT4Growth», συνολικού προϋπολογισμού 38,2 εκατ. ευρώ, είχαν υποβληθεί από 27 «υπό ίδρυση» ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΙΚΕ), η σύσταση των οποίων προτιμάται Γιατί προτιμούνται οι ΙΚΕ από το capital.gr απο επιχειρηματίες. Όλες είχαν ιδρυθεί την ίδια μέρα του Μαρτίου του 2013! Η κάθε μία είχε έναν μέτοχο μια επίσης βρετανική εταιρεία holding. Στις 25 από τις 27 αυτές εταιρείες, οι διευθυντές των holding ήταν Κύπριοι πολίτες με «πλούσια» βιογραφικά. Αλλά, όταν ένα στέλεχος της ΚτΠ διενήργησε έλεγχο των βιογραφικών τους, ανακάλυψε ότι τα όσα αναφέρονταν σε αυτά μικρή σχέση είχαν με την πραγματικότητα. Σε άλλες δύο εταιρείες παρουσιάζονται δύο Ιρλανδοί εκπρόσωποι με βιογραφικά, που και αυτά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Δικαστικές πηγές αλλά και πηγές του ΣΔΟΕ εκτιμούσαν τότε ότι αυτού του είδους η δραστηριότητα δεν θα μπορούσε να εξελιχθεί χωρίς να υπάρχει υποστήριξη αυτών που έκαναν συναλλαγές «μη κανονικές», από υπαλλήλους του φορέα. Το 2017 ο σύνολο αυτών των έργων απεντάχθηκαν από το πλαίσιο στήριξης σε μία κίνηση των ευρωπαϊκών οργάνων, που συνόδευσε την οριστική εκδοχή της εκθεσης της OLAF (σ.σ. υπεβλήθησαν διάφορα σχέδια).

Τώρα, η αρμόδια ανακρίτρια κάλεσε την ηγεσία της ΚτΠ που έκανε τότε τις καταγγελίες καθώς το φυσικό πρόσωπο που φαίνεται ότι βρίσκεται πίσω από αυτές τις εταιρείες με ηλεκτρονικά μηνύματά του προς τους τρομοκρατημένους πελάτες του, ενημερώνει ότι η υπόθεση ξέσπασε γιατί οι υπάλληλοι (της KτΠ) ζητούσαν 10% ποσοστό (μίζα) για να εγκρίνουν τα προγράμματα που κατήγγειλαν. Διότι το ερώτημα είναι γιατί πήραν την πρωτοβουλία να καταγγείλουν κάτι από το οποίο θα κέρδιζαν;

Η ΕΕ παρουσιάζει με την έκθεση της OLAF λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Σύμφωνα με την μαρτυρία ενός στελέχους της ΚτΠ που εξέτασε η OLAF ένας από τους ενδιαφερόμενους, το βασικό πρόσωπο που βρίσκεται πίσω από τις εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου είχε επισκεφθεί 16 φορές τον φορέα που προήλθε από συγχώνευση της ΚτΠ και των Ψηφιακών Ενισχύσεων προκειμένου να “προωθήσει” τα αιτήματά του. Συνολικά οι ελεγκτές της ευρωπαϊκής υπηρεσίας σημειώνουν ότι τέσσερις Έλληνες υπήκοοι προσπάθησαν να εξαπατήσουν τις υπηρεσίες της ΕΕ και του ελληνικού δημοσίου προκειμένου να ενθηλακώσουν τις ενισχύσεις σε εικονικές εταιρείες.

Σήμερα τα ψηφιακά έργα δεν σχεδιάζονται και δεν κοστολογούνται καλύτερα. Απόδειξη αυτά που έχει προκηρύξει το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και ΤεχνολογίαςΗ ιστοσελίδα του Εθνικού Δικτύου ¨Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ Α.Ε. ), μια εταιρεία του υπουργείου Παιδείας που είναι ο εθνικός πάροχος υποδομών και υπηρεσιών δικτύου (networking), υπολογιστικού νέφους (cloud computing) και πληροφορικής (IT), που θέλει να οργανώσει ένα σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής της πραγματικής κυκλοφορίας των εντύπων (ως γνωστόν πολλές ημερήσιες εφημερίδες στο παρελθόν και σήμερα χρησιμοποιούν το κόλπο να “βάζουν καπέλο” στις κυκλοφορίες τους για να δείχνουν ότι πουλούν περισσότερα φύλλα και να ενισχύουν την επιρροή τους στην διαφημιστική και όχι μόνο αγορά).

Η κυβέρνηση προκηρύσσει λοιπόν την ψηφιακή παρακολούθηση της κυκλοφορίας που είναι η πιο απαιτητική σε πώληση και μετακίνηση κιβωτίων (box moving ) που θα μπορούσε να φαντασθεί κάποιος ειδικός (σ.σ. ένας από αυτούς με βάση το ΕΜΠ μας επέστησε την προσοχή στα παράδοξα αυτού διαγωνισμού Η διακήρυξη του ανοιχτού ηλεκτρονικού διεθνούς διαγωνισμού για την υλοποίηση του έργου: «Πληροφοριακό σύστημα Παρακολούθησης κυκλοφορίας εντύπων» για την υλοποίηση του έργου: «Πληροφοριακό σύστημα Παρακολούθησης κυκλοφορίας εντύπων» που προσφάτως δόθηκε παράταση στην υποβολή των οικονομικών προσφορών από τις 3/8 στις 21/8/ 2018).

Το έργο θα κοστίσει 15,5 εκατομμύρια ευρώ και ήδη η Γενική Γραμματεία Έρευνας ΤεχνολογίαςΗ ιστοσελίδα της Γ.Γ.Ε.Τ. (δημόσια υπηρεσία με αποστολή τον σχεδιασμό, και τον συντονισμό της υλοποίησης της πολιτικής Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας) έχει διατυπώσει επιφυλάξεις για τον τρόπο που έχει σχεδιασθεί το έργο. Τα έντυπα θα έχουν barcodes και οι εφημεριδοπώλες θα είναι εξοπλισμένοι με τάμπλετς στα σημεία πώλησης ενώ είναι γνωστό ότι όλες οι ταμειακές μηχανές/υπολογιστές έχουν ή δέχονται επαγγελματικούς barcode readers. Παρά το γεγονός ότι έγινε ένα είδος δημόσιας διαβούλευσηςΤα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για το έργο και ορισμένες από τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων ενσωματώθηκαν στο πλαίσιο της διακήρυξης το θεμελιώδες ερώτημα του σχεδιασμού δεν απαντήθηκε.

Παρόμοια προβλήματα έχουν και άλλα έργα όπως:

Συνολικά λοιπόν σχεδιάζεται να δοθούν 75 εκατομμύρια ευρώ σε διάφορα ψηφιακά έργα που κύριος οίδε αν και πώς θα ολοκληρωθούν με τον τρόπο που έχουν σχεδιασθεί. Κάποιοι πάντως θα κερδίσουν.

Η Όλγα Γεροβασίλη μιλάει για παράδειγμα με καμάρι για μια πύλη κωδικοποίησης της νομοθεσίας, έργο το οποίο έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Είναι αρκετά νέα για να θυμάται τον “Ραπτάρχη”, την αντίστοιχη αναλογική συλλογή νόμων. Ο Ραπτάρχης έμεινε σε ένα υπόγειο τα χρόνια της διακυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου. Στη συνέχεια, επάνω στην βάση του “Ραπτάρχη”, η Intrasoft έφτιαξε το NOMOS. Ο “Ραπτάρχης” παραμένει σε ένα υπόγειο). Ο Θόδωρος ΚαρούνοςΣχετικό άρθρο στο προσωπικό ιστολόγιο του Θεόδωρου Καρούνου αναφέρει ότι μόνο ένα στα τέσσερα έργα πληροφορικής του δημοσίου έχει λειτουργήσει και θέτει κάποιες πολύ απλές αρχές για την επιτυχία τους, φέρνοντας σαν παράδειγμα την Δι@ύγειαΗ ιστοσελίδα Δι@ύγεια, την ηλεκτρονική συνταγογράφησηΗ ιστοσελίδα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης www.e-prescription.gr και την διαχείριση συμβάσεων ηλεκτρονικών προμηθειώνΗ ιστοσελίδα του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).

Κεντρική ιδέα του είναι πώς «ό,τι δεν απλοποιείται, δεν ψηφιοποιείται». Αλλιώς η δημόσια διοίκηση της χώρας θα καταλήξει στο e-μπάχαλο. Και μάλιστα ακριβό e-μπάχαλο.

-.-

Leave a Comment