Η Γαλλία έκανε πρόσφατα ένα σημαντικό βήμα ενίσχυσης της ψηφιακής της ανεξαρτησίας, επιβάλλοντας τη χρήση της εφαρμογής μηνυμάτων ανοιχτού κώδικα Tchap σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με εγκύκλιο που δημοσιεύθηκε στις 4 Αυγούστου 2025, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού όρισε ότι όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Tchap για τις υπηρεσιακές τους επικοινωνίες, απαγορεύοντας τη χρήση ξένων εφαρμογών όπως το WhatsApp, το Signal ή το Telegram
Η απόφαση αυτή δεν προέκυψε τυχαία· αντανακλά την αυξανόμενη ανησυχία για την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών στον δημόσιο τομέα. Οι δημοφιλείς εφαρμογές μηνυμάτων, αν και βολικές, αναπτύσσονται και διαχειρίζονται από εταιρείες που συχνά εδρεύουν εκτός Ευρώπης. Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα μπορεί να αποθηκεύονται σε servers εκτός γαλλικού ή ευρωπαϊκού ελέγχου και να υπόκεινται σε ξένη νομοθεσία, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια του κράτους.
Τι είναι το Tchap;
Το Tchap δημιουργήθηκε το 2018 από τη Διυπουργική Διεύθυνση Ψηφιακής Πολιτικής της Γαλλίας (DINUM), σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων (ANSSI). Ο στόχος του ήταν ξεκάθαρος: να προσφέρει στους Γάλλους δημόσιους υπαλλήλους ένα ασφαλές, αξιόπιστο και επαγγελματικό εργαλείο επικοινωνίας
Σε αντίθεση με τις εμπορικές εφαρμογές, το Tchap βασίζεται στο Matrix, ένα ανοικτό και αποκεντρωμένο πρωτόκολλο επικοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα μπορούν να φιλοξενούνται σε servers που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της εκάστοτε δημόσιας υπηρεσίας, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια και την κυριαρχία επί της πληροφορίας. Επιπλέον, χάρη στην αποκεντρωμένη φύση του, το Tchap μπορεί να διασυνδέει διαφορετικούς οργανισμούς του δημόσιου τομέα, προσφέροντας δυνατότητες συνεργασίας χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το Tchap υποστηρίζει κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο (end-to-end encryption), διασφαλίζοντας ότι μόνο οι αποστολείς και παραλήπτες έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο των μηνυμάτων. Έτσι, η πιθανότητα υποκλοπής ή κακόβουλης παρέμβασης μειώνεται δραστικά.
Σήμερα, η εφαρμογή μετρά περισσότερους από 230.000 ενεργούς χρήστες τον μήνα στον δημόσιο τομέα, ενώ η νέα υποχρεωτική χρήση της αναμένεται να αυξήσει ακόμη περισσότερο αυτόν τον αριθμό
Η ευρωπαϊκή διάσταση: Ψηφιακή ανεξαρτησία
Η απόφαση της Γαλλίας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο που αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης από ξένες, κυρίως αμερικανικές, ψηφιακές λύσεις. Έκθεση της γαλλικής Γερουσίας στις 8 Ιουλίου 2025 προειδοποίησε ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί σε δύσκολη θέση, είτε μέσω κακόβουλης χρήσης δεδομένων από ξένες κυβερνήσεις, είτε μέσω περιορισμών πρόσβασης σε κρίσιμες ψηφιακές υπηρεσίες από τις οποίες εξαρτάται
Αυτό δεν είναι απλώς ένα τεχνικό ζήτημα. Πρόκειται για στρατηγικό θέμα που αφορά την ψηφιακή κυριαρχία της Ευρώπης. Σε έναν κόσμο όπου η γεωπολιτική ένταση εντείνεται και οι κυβερνοεπιθέσεις γίνονται ολοένα και πιο συχνές, η ικανότητα μιας χώρας να προστατεύει τα δεδομένα της αποκτά θεμελιώδη σημασία.
Ανοιχτός κώδικας και δημόσιες διοικήσεις
Η στροφή της Γαλλίας δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο. Σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης, κυβερνήσεις και τοπικές αρχές εγκαταλείπουν τις ιδιόκτητες λύσεις υπέρ λογισμικού ανοιχτού κώδικα.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν το Σλέσβιχ-Χολστάιν στη Γερμανία, τη Γαλικία στην Ισπανία, αλλά και δήμους όπως η Λυών, το Άαρχους και η Κοπεγχάγη. Ακόμα και το Υπουργείο Ψηφιακών Υποθέσεων της Δανίας έχει στραφεί σε ανοιχτές λύσεις
Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/