Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ), με αφορμή τις εξελίξεις που υπάρχουν σχετικά με τα θέματα χειρισμού της πανδημίας, ενημερώνει δημόσια για τις προτάσεις που έχει καταθέσει στους αρμόδιους φορείς επικαλούμενος παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία και εκφράζοντας την πρόθεσή του να σταθεί αρωγός στην υλοποίηση των προτάσεων που έχει υποβάλει.
Οι προτάσεις του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών είναι οι παρακάτω:
1. Ανάπτυξη και διάθεση εφαρμογής ανίχνευσης επαφών ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό μια τέτοια εφαρμογή να τεθεί το ταχύτερο σε λειτουργία στην Ελλάδα, ειδικά ενόψει της χαλάρωσης των μέτρων κοινωνικής απομόνωσης, της έναρξης της τουριστικής περιόδου και του ενδεχόμενου ενός δεύτερου επιδημικού κύματος.
Για λόγους αξιοπιστίας, διαφάνειας, ταχύτητας και οικονομίας πιστεύουμε ότι η εφαρμογή που θα υιοθετηθεί στην Ελλάδα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- σχεδιασμό που να διαφυλάσσει την εμπιστευτικότητα,
- διάθεση ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα,
- προσαρμογή και λειτουργία από δημόσιους φορείς,
- υλοποίηση βασισμένη σε δόκιμες υπάρχουσες λύσεις.
2. Επισκόπηση του αλγορίθμου και του λογισμικού που χρησιμοποιείται για την ανάλυση δεδομένων επιβατών (Passenger Locator Form) από ανεξάρτητη ομάδα ειδικών. Με δεδομένο ότι οι αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως μέρος των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, με σημαντικές συνέπειες για άτομα και οργανισμούς, θα πρέπει τα συστήματα και οι αλγόριθμοι να ελέγχονται από ανεξάρτητους τρίτους. Αυτό είναι απαραίτητο όχι για να ικανοποιηθεί η περιέργεια του κοινού, αλλά για λόγους προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, διαφάνειας και λογοδοσίας. Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε να γίνει επισκόπηση του αλγόριθμου και του λογισμικού που χρησιμοποιείται για την ανάλυση δεδομένων επιβατών από ανεξάρτητη ομάδα ειδικών και να δημοσιοποιηθούν τα αποτελέσματά της.
3. Διάθεση των εκθέσεων COVID-19 του ΕΟΔΥ και σε μηχαναγνώσιμη μορφή. Οι ημερήσιες εκθέσεις του ΕΟΔΥ για το COVID-19 είναι εξαιρετικές ως προς το περιεχόμενο και την ανάλυση της πληροφορίας που παρέχουν. Επειδή όμως τα δεδομένα στα οποία βασίζονται οι εκθέσεις δεν παρέχονται σε μηχαναγνώσιμη μορφή, οποιαδήποτε προσπάθεια επαναχρησιμοποίησής τους, επιπλέον ανάλυσής τους και περαιτέρω αξιοποίησής τους από ερευνητές δεν είναι δυνατή. Αντίστοιχες προσπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο (π.χ. τα αναλυτικά στοιχεία του CDC για τις ΗΠΑ και του ECDC για την ΕΕ) έχουν επιτρέψει πληθώρα αναλύσεων και μελετών και εχουν προσφέρει επιπλέον ευρήματα διεθνώς.
Η διεθνής εμπειρία μας διδάσκει ότι σε έκτακτες περιόδους κρίσης η διαφθορά καραδοκεί, όταν οι θεσμοί υπολειτουργούν και οι εποπτικοί μηχανισμοί ατονούν. Είναι χρέος μας να επισημάνουμε την ανάγκη αντιμετώπισης των κινδύνων διαφθοράς, με όπλα τη διαφάνεια, την ανοιχτή συμμετοχή, τα ανοιχτά δεδομένα και τις νέες τεχνολογίες. Μόνο με διαφάνεια, συνεργασία και πολιτικές βασισμένες σε έγκυρα και δημόσια επαληθεύσιμα στοιχεία θα διασφαλίσουμε ότι τα μέτρα περιορισμού της διασποράς της νόσου και η ενίσχυση του συστήματος υγείας και των επιχειρήσεων θα φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.