Από τις αρχές του 2025, η επικείμενη πράξη για τη διαλειτουργική Ευρώπη (IEA) εισάγει υποχρεωτικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας για τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων που περιλαμβάνουν διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων. Η απαίτηση αυτή (που ορίζεται στο άρθρο 3 του νόμου) θα ισχύει για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και για τις δημόσιες διοικήσεις σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας αυτής, άρχισαν οι προσπάθειες για την κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών για τις εν λόγω αξιολογήσεις, με στόχο τη θέσπιση βέλτιστων πρακτικών που μεγιστοποιούν τα οφέλη και ελαχιστοποιούν τις επιβαρύνσεις για τις δημόσιες διοικήσεις. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, οι δημόσιες διοικήσεις της ΕΕ καλούνται να συμμετάσχουν σε πιλοτική φάση που διοργανώνεται από τη Μονάδα Διαλειτουργικότητας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Γενικής Διεύθυνσης Ψηφιακών Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DIGIT).
Στη συνέχεια, οι επικεφαλής του δοκιμαστικού σχεδίου εξετάζουν τα ερωτήματά σχετικά με την πρωτοβουλία αυτή. Μπορείτε να εγγραφείτε στο πιλοτικό πρόγραμμα κάνοντας κλικ στην ακόλουθη έρευνα της ΕΕ. Το γενικό εισαγωγικό άρθρο του πιλότου μπορεί να βρεθεί εδώ.
Συχνές Ερωτήσεις
1. Πόσοι πόροι χρειάζονται για να είναι μέρος του πιλότου; Πόσο χρόνο πρέπει να αφιερώσουν οι συμμετέχοντες για την αξιολόγηση;
Η επιτυχής συμμετοχή στο πιλοτικό πρόγραμμα θα απαιτήσει να συμπληρώσετε και να παραδώσετε έκθεση αξιολόγησης της διαλειτουργικότητας. Αυτό θα γίνει μέσω τυποποιημένου εντύπου και με τη συμπλήρωση ενός σύντομου ερωτηματολογίου για τον προβληματισμό σχετικά με την εμπειρία και την παροχή ανατροφοδότησης σχετικά με τα παρεχόμενα εργαλεία.
Ο χρόνος και οι προσπάθειες που απαιτούνται για τη διενέργεια και την τεκμηρίωση μιας αξιολόγησης θα εξαρτηθούν από πολλούς παράγοντες:
- Πόσο περίπλοκη είναι η περίπτωση χρήσης που έχετε επιλέξει; (δείτε την ερώτηση «Ποια περίπτωση χρήσης για τον πιλότο πρέπει να επιλέξω;»)
- Οι απαιτήσεις που θέλετε να αξιολογήσετε είναι ήδη τεκμηριωμένες ή πρέπει ακόμη να καθοριστούν;
- Ο οργανισμός σας έχει ήδη εφαρμόσει το ΕΤΕ ή ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας με βάση το ΕΤΕ;
Για περιπτώσεις που ο εθελοντής γνωρίζει πολύ καλά και που απλά πρέπει να τεκμηριωθεί με τη μορφή της έκθεσης αξιολόγησης, μερικές ώρες μπορεί να είναι αρκετές.
2. Ποια use case για τον πιλότο πρέπει να επιλέξω;
Μπορείτε να επιλέξετε μια περίπτωση χρήσης στην οποία θα απαιτείται από τον νόμο αξιολόγηση της διαλειτουργικότητας πριν αποφασίσετε σχετικά με δεσμευτικές απαιτήσεις (βλ. άρθρο 3 του IEA). Μια «δεσμευτική απαίτηση», όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 15 του IEA, θα ήταν
- υποχρέωση, απαγόρευση, προϋπόθεση, κριτήριο ή όριο
- νομικής, οργανωτικής, σημασιολογικής ή τεχνικής φύσεως,
- το οποίο καθορίζεται από φορέα της Ένωσης ή φορέα του δημόσιου τομέα
- σχετικά με μία ή περισσότερες διευρωπαϊκές ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες και
- που έχει επιπτώσεις στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα
Ωστόσο, το πιλοτικό πρόγραμμα δεν περιορίζεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η αξιολόγηση είναι υποχρεωτική. Μπορεί να γίνει για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, όπου μια τέτοια αξιολόγηση θα μπορούσε να είναι χρήσιμη.
3. Η αξιολόγηση λαμβάνει τη μορφή τυποποιημένης μορφής, μεθοδολογικού πλαισίου, ηλεκτρονικού εργαλείου…;
Οι πιλοτικές αξιολογήσεις θα υποστηρίζονται από πιλοτική έκδοση κατευθυντήριων γραμμών. Η έκθεση θα πρέπει να υποβληθεί σε τυποποιημένη μορφή, κατά πάσα πιθανότητα σε έρευνα της ΕΕ.
4. Πώς αντιμετωπίζετε την πολυγλωσσία στο πιλοτικό πρόγραμμα;
Τα αγγλικά θα χρησιμοποιηθούν ως τυποποιημένη γλώσσα για τον πιλότο. Αυτό σημαίνει ότι θα λάβετε όλες τις πληροφορίες, τις οδηγίες και την έρευνα στα αγγλικά. Όλα τα έγγραφα μπορούν να μεταφραστούν αυτόματα με τη χρήση π.χ. της ηλεκτρονικής μετάφρασης.
5. Απαιτούνται ειδικές δεξιότητες (νομικές, τεχνικές) για τη διενέργεια της αξιολόγησης;
Όχι, δεν υπάρχουν ειδικές δεξιότητες που απαιτούνται για τη διενέργεια της αξιολόγησης. Στόχος της αξιολόγησης είναι η ανάλυση των δεσμευτικών απαιτήσεων για την επίδρασή τους στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα και στα ενδιαφερόμενα μέρη του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα.
Με άλλα λόγια, απαιτεί να αναλύσετε τις (επιχειρηματικές) διαδικασίες σας για να δείτε αν και πού η εν λόγω δεσμευτική απαίτηση θα μπορούσε/θα μπορούσε να επηρεάσει την παροχή της διευρωπαϊκής ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας (σχεδιασμός, προμήθεια, ανάπτυξη, υλοποίηση, παροχή κ.λπ.). Επομένως, η γνώση αυτών των διαδικασιών είναι αρκετή.
6. Τι είδους τεχνική βοήθεια και υποστήριξη θα παράσχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη διάρκεια του πιλοτικού προγράμματος;
Η Επιτροπή θα παράσχει το αντίστοιχο εργαλείο για τη συμπλήρωση/διαβίβαση της έκθεσης σχετικά με τις πιλοτικές αξιολογήσεις της διαλειτουργικότητας, καθώς και της έρευνας που θα συμπληρωθεί σχετικά με την εμπειρία. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ομάδα μέσω: DIGIT-CIO-NETWORK@ec.europa.eu
7. Πόσες λεπτομέρειες είναι απαραίτητες για τη δήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στον πιλότο;
Μπορείτε να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας χωρίς να έχετε ήδη αποφασίσει σχετικά με την περίπτωση χρήσης στην οποία θα πραγματοποιούσατε αξιολόγηση διαλειτουργικότητας.
Εάν έχετε ήδη αποφασίσει σχετικά με μια υπόθεση χρήσης για τη σύντομη περιγραφή στο EUsurvey, μπορείτε να διατηρήσετε τις απαντήσεις σας σε υψηλό επίπεδο. Για το πιλοτικό πρόγραμμα, ενδιαφερόμαστε να μάθουμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζετε όταν κάνετε μια αξιολόγηση διαλειτουργικότητας. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να έχουμε όλες τις λεπτομέρειες για όλες τις περιπτώσεις που αποτελούν μέρος του πιλότου. Ενδιαφερόμαστε κυρίως για τις πληροφορίες που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις προκλήσεις σας στην επόμενη διαδικασία. Ως εκ τούτου, για την καταχώριση στην έρευνα της ΕΕ, οι λέξεις-κλειδιά υψηλού επιπέδου αρκούν. Μπορείτε επίσης να το αφήσετε ανοιχτό και να αποφασίσετε για την ακριβή διατύπωση αργότερα, αφού διαβάσετε τις οδηγίες.
8. Πώς διασφαλίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προστασία των δεδομένων και των εμπιστευτικών πληροφοριών που ανταλλάσσονται κατά τη διάρκεια του έργου;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει μόνο εργαλεία που έχουν δοκιμαστεί για τη συμμόρφωσή τους με το GDPR, όπως το EUsurvey.
9. Μπορώ να δώσω σχόλια που υπερβαίνουν το αποτέλεσμα της αξιολόγησης και αυτό είναι γενικότερο;
Ναι, μπορείς. Το ερωτηματολόγιο που θα συνοδεύει το πιλοτικό πρόγραμμα θα δώσει περιθώρια για ευρύτερη ανατροφοδότηση. Σχετικά με τη διαδικασία και την εμπειρία σας. Μπορείτε επίσης να μοιραστείτε τα σχόλιά σας μαζί μας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή στο εργαστήριο.
10. Ποιες συνέπειες θα προκύψουν από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης; /Θα είναι δημόσια η συνεισφορά στον πιλότο;
Δεν θα υπάρξουν δεσμευτικές συνέπειες που θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της αξιολόγησής σας. Η πιλοτική σας αξιολόγηση δεν θα είναι δημόσια.
Η πιλοτική φάση βρίσκεται σε εξέλιξη πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 3 του IEA. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει νομική υποχρέωση δημοσίευσης έκθεσης αξιολόγησης.
Η συμβολή στο πιλοτικό πρόγραμμα θα παρέχεται μόνο στην πιλοτική ομάδα της GD DIGIT B2 και του JRE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε περίπτωση ενδιαφέροντος και μετά τη συγκατάθεσή τους, μεμονωμένοι οργανισμοί και άτομα που συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα μπορούν να κατονομάζονται ρητά ή να αναφέρονται στη συνοδευτική έκθεση μελέτης του ΚΚΕρ που προβλέπεται να δημοσιευθεί.
11. Θα υπάρξει συνέχεια; /Πώς θα χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα των πιλότων;
Η πιλοτική διαδικασία της αξιολόγησης της διαλειτουργικότητας συνοδεύεται στενά από τοJoint Research Center (JRC), το οποίο θα δημοσιεύσει έκθεση μελέτης σχετικά με τη διαδικασία και τα κύρια αποτελέσματα. Η συμβολή σας θα συμπεριληφθεί σε αυτή την έκθεση μελέτης και θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τις περαιτέρω επαναλήψεις αυτών των κατευθυντήριων γραμμών. Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε ένα εργαστήριο για να μοιραστείτε άμεσα τις απόψεις σας μαζί μας στις 30 Μαΐου 2024. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με αυτό το σεμινάριο θα ακολουθήσουν αργότερα.
12. Το σεμινάριο παρακολούθησης είναι ανοιχτό σε όλους;
Όχι, το εργαστήριο παρακολούθησης αφορά μόνο εκείνους που υπέβαλαν έκθεση και συμπλήρωσαν την έρευνα μέχρι τα τέλη Μαΐου.
13. Ποια είναι η σχέση με τα υφιστάμενα εργαλεία αξιολόγησης της ωριμότητας SIQAT, GIQAT ή IMAPS;
Εξετάζουμε σε ποιο βαθμό τα εργαλεία αυτά θα μπορούσαν επίσης να υποστηρίξουν μελλοντικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας. Ωστόσο, τα είδη των αξιολογήσεων έχουν ελαφρώς διαφορετικό σημείο εισόδου (αξιολογούν συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενώ η IOP αξιολογεί δεσμευτικές απαιτήσεις) και παρατηρούμε ήδη σήμερα ότι απαιτείται προσαρμογή. Εάν χρησιμοποιείτε ήδη αυτά τα εργαλεία σήμερα, θα μας ενδιέφερε πολύ να ακούσουμε τις ιδέες σας σχετικά με την πιθανή ενσωμάτωσή τους και τη χρήση τους για τις αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας του μέλλοντος, επίσης ως ανατροφοδότηση σχετικά με την πιλοτική σας εμπειρία.
14. Γιατί ξεκινάμε μόνο τον Απρίλιο;
Ζητούμε να ξεκινήσουν οι πιλότοι μόνο τον Απρίλιο, διότι η πιλοτική έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών θα είναι έτοιμη μόνο μέχρι το τέλος Μαρτίου. Η επίσημη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών έχει προγραμματιστεί να εγκριθεί από το Συμβούλιο Διαλειτουργικής Ευρώπης μετά τη σύστασή του προς το τέλος του 2024.
15. Μπορώ να συμπεριλάβω και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στην αξιολόγηση;
Απολύτως! Η διαλειτουργικότητα είναι μια διεπιστημονική προσπάθεια. Μη διστάσετε να συμπεριλάβετε όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη που μπορούν να σας βοηθήσουν να αξιολογήσετε το εν λόγω έργο. Αν ψάχνετε για έμπνευση, μπορείτε να δείτε το έγγραφο έκδοσης — Multidisciplinary teams for digital-ready policymaking_0.pdf (europa.eu)
Πηγή άρθρου: https://joinup.ec.europa.eu/