Σε μια κίνηση με ισχυρό πολιτικό και τεχνολογικό συμβολισμό, η γαλλική πόλη της Λυών ανακοίνωσε την απόφασή της να αποδεσμευτεί από το οικοσύστημα της Microsoft, υιοθετώντας εναλλακτικές λύσεις ανοιχτού λογισμικού για τις καθημερινές ψηφιακές λειτουργίες του δήμου. Η απόφαση αυτή φέρει πολλαπλές συνέπειες, από την εξοικονόμηση κόστους έως την ενίσχυση της τεχνολογικής κυριαρχίας, ενώ φέρνει στην επιφάνεια καίρια ζητήματα ψηφιακής ανεξαρτησίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η απόφαση: Έξοδος από το Microsoft Office και υιοθέτηση OnlyOffice
Η Λυών, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας και μια από τις σημαντικότερες οικονομικές μητροπόλεις της χώρας, ανακοίνωσε επίσημα ότι θα απομακρυνθεί από τις εφαρμογές γραφείου της Microsoft και θα υιοθετήσει την πλατφόρμα OnlyOffice. Πρόκειται για ένα πακέτο εφαρμογών που αναπτύσσεται από την εταιρεία Ascensio Systems, με έδρα τη Λετονία, και διατίθεται υπό την άδεια GNU Affero General Public License v3, μία από τις πιο αυστηρές άδειες ανοιχτού λογισμικού.
Η αντικατάσταση του Microsoft Office είναι μόνο η αρχή. Το νέο οικοσύστημα του δήμου θα περιλαμβάνει επίσης λειτουργικά συστήματα Linux, καθώς και την PostgreSQL, μια ανοικτού κώδικα σχεσιακή βάση δεδομένων που χρησιμοποιείται ήδη ευρέως στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Η τεχνολογική μετάβαση αυτή αφορά σχεδόν 10.000 δημοτικούς υπαλλήλους, καθιστώντας την Λυών μία από τις μεγαλύτερες δημόσιες δομές στην Ευρώπη που πραγματοποιεί πλήρη μετάβαση στο λογισμικό ανοιχτού κώδικα.
Το οικοσύστημα συνεργασίας: Territoire Numérique Ouvert
Εκτός από την επεξεργασία εγγράφων, ο δήμος Λυών θα χρησιμοποιήσει τη σουίτα Territoire Numérique Ouvert (Ανοιχτό Ψηφιακό Έδαφος) για συνεργατικά εργαλεία, τηλεδιασκέψεις και αυτοματοποίηση γραφειακών εργασιών. Το έργο αυτό υποστηρίζεται από τη Γαλλική Εθνική Υπηρεσία Συνοχής των Εδαφών (ANCT), η οποία επιχορήγησε τη σουίτα με το ποσό των 2 εκατομμυρίων ευρώ για ανάπτυξη και εγκατάσταση σε τοπικά datacenters. Ήδη εννέα άλλες γαλλικές κοινότητες κάνουν χρήση της συγκεκριμένης πλατφόρμας.
Η επιλογή φιλοξενίας σε τοπικά datacenters δεν είναι τυχαία: αποσκοπεί στην ενίσχυση της ψηφιακής κυριαρχίας, με την έννοια ότι τα δεδομένα των πολιτών και των υπηρεσιών θα παραμένουν εντός των γαλλικών συνόρων, προστατευμένα από ξένες δικαιοδοσίες.
Οι λόγοι πίσω από την αλλαγή
Η απόφαση της Λυών δεν στηρίζεται μόνο στο οικονομικό όφελος – αν και αυτό δεν είναι αμελητέο. Οι βασικοί λόγοι που επικαλέστηκε η δημοτική αρχή είναι:
- Μείωση εξάρτησης από λογισμικό αμερικανικής προέλευσης: Η εξάρτηση από εταιρείες όπως η Microsoft ή η Google αποτελεί διαρκή ανησυχία για πολλές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
- Επιμήκυνση κύκλου ζωής του εξοπλισμού: Τα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα ανοιχτού κώδικα είναι πιο ευέλικτα και λιγότερο απαιτητικά από πλευράς υλικού, επιτρέποντας τη χρήση παλαιότερων υπολογιστών για περισσότερα χρόνια.
- Περιβαλλοντικό αποτύπωμα: Με τη μείωση των αναβαθμίσεων υλικού και την παράταση του κύκλου ζωής των συσκευών, περιορίζεται και η ανάγκη για παραγωγή και απόρριψη ηλεκτρονικών αποβλήτων.
- Τεχνολογική κυριαρχία: Η χρήση ελεύθερου λογισμικού δίνει στον οργανισμό πλήρη έλεγχο πάνω στον πηγαίο κώδικα και τα δεδομένα του, κάτι που είναι αδύνατο με τις κλειστές πλατφόρμες.
Η πρωτοβουλία της Λυών έρχεται σε μια περίοδο που ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθεωρεί τη στρατηγική της ως προς την ψηφιακή αυτονομία. Ήδη αρκετές χώρες και θεσμοί εκφράζουν ανησυχίες για την εξωεδαφική δικαιοδοσία των Ηνωμένων Πολιτειών, ιδίως μετά την κατάρρευση της συμφωνίας Privacy Shield και τις εξελίξεις γύρω από τον νόμο Cloud Act.
Ο νόμος αυτός επιτρέπει στις αμερικανικές αρχές να ζητούν πρόσβαση σε δεδομένα πολιτών που φιλοξενούνται από αμερικανικές εταιρείες, ακόμα και αν αυτά βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Παρότι η Microsoft και η AWS προσπαθούν να διαβεβαιώσουν τους Ευρωπαίους πελάτες τους ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή, η καχυποψία παραμένει.
Η Λυών δεν είναι η μόνη που προχωρά σε παρόμοια βήματα. Πριν λίγες εβδομάδες, το Υπουργείο Ψηφιοποίησης της Δανίας ανακοίνωσε πως σταματά τη χρήση Microsoft 365 σε δημόσιες υπηρεσίες, για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Πηγή άρθρου: https://www.theregister.com/