Η Επιτροπή Βιομηχανίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ITRE) πρόσφατα ενέκρινε μια έκθεση πρωτοβουλίας για την τεχνολογική ανεξαρτησία της Ευρώπης και τις ψηφιακές υποδομές. Η έκθεση καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων, από τα μικροτσίπ μέχρι τα υποθαλάσσια καλώδια και φυσικά, το λογισμικό. Στο επίκεντρο της συζήτησης τοποθετείται το Ελεύθερο Λογισμικό – γνωστό και ως Ανοικτού Κώδικα – ως κρίσιμο εργαλείο για την ενίσχυση της ψηφιακής και τεχνολογικής ανεξαρτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι είναι το Ελεύθερο Λογισμικό και γιατί έχει σημασία;
Το Ελεύθερο Λογισμικό δεν είναι απλώς δωρεάν λογισμικό. Πρόκειται για λογισμικό που σέβεται τις θεμελιώδεις ελευθερίες των χρηστών: τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν, να μελετούν, να μοιράζονται και να βελτιώνουν τον πηγαίο κώδικα. Οι τέσσερις αυτές ελευθερίες καθιστούν το Ελεύθερο Λογισμικό τον ακρογωνιαίο λίθο για μια ψηφιακή πολιτική που βασίζεται στη διαφάνεια, την ασφάλεια και την αυτονομία.
Σε πρακτικό επίπεδο, αυτό σημαίνει ότι λογισμικό το οποίο χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους, θα πρέπει να είναι δημόσια προσβάσιμο – «Δημόσιο Χρήμα; Δημόσιος Κώδικας!» είναι το σύνθημα της καμπάνιας που προωθεί το Free Software Foundation Europe (FSFE) σε συνεργασία με περισσότερους από 200 οργανισμούς και δημόσιες διοικήσεις.
Η αναγκαιότητα της ψηφιακής κυριαρχίας
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από λογισμικό και τεχνολογίες που αναπτύσσονται εκτός των συνόρων της, κυρίως από μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ. Αυτή η εξάρτηση δημιουργεί κινδύνους τόσο για την ασφάλεια όσο και για την αυτονομία της Ένωσης. Η χρήση ιδιόκτητου λογισμικού οδηγεί συχνά σε φαινόμενα «κλειδώματος προμηθευτή» (vendor lock-in), όπου οργανισμοί και κυβερνήσεις εξαρτώνται αποκλειστικά από μια συγκεκριμένη εταιρεία για την υποστήριξη και ανάπτυξη των συστημάτων τους.
Το Ελεύθερο Λογισμικό προσφέρει τη δυνατότητα να σπάσουν αυτές οι εξαρτήσεις, να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα και να ενδυναμωθούν οι τοπικές τεχνολογικές κοινότητες. Σύμφωνα με την Επιτροπή Βιομηχανίας, η στρατηγική “Open Source First” πρέπει να ενσωματωθεί στις διαδικασίες προμηθειών, επιτρέποντας την προτίμηση λύσεων Ανοικτού Κώδικα έναντι κλειστών εναλλακτικών.
Οικονομικά και κοινωνικά οφέλη
Η υιοθέτηση και υποστήριξη του Ελεύθερου Λογισμικού δεν αποτελεί μόνο τεχνική επιλογή, αλλά και οικονομική και κοινωνική στρατηγική. Οι διαφανείς διαδικασίες ανάπτυξης, η δυνατότητα επανάχρησης κώδικα και η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα κόστη ανάπτυξης και συντήρησης εφαρμογών. Επιπλέον, δίνεται ώθηση στην καινοτομία και στη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας στον τομέα της πληροφορικής.
Ας μην ξεχνάμε ότι η ψηφιακή υποδομή αποτελεί πλέον κρίσιμο παράγοντα για κάθε οικονομία: από την υγεία και την εκπαίδευση, μέχρι τις μεταφορές και την άμυνα.Ψηφιακή Ανεξαρτησία μέσα από τον Ανοικτό Κώδικα: Η Έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας (ITRE) Η επένδυση σε Ανοικτό Λογισμικό σημαίνει ενίσχυση της ψηφιακής ασφάλειας και βιωσιμότητας.
Τα κενά της έκθεσης και η ανάγκη για συγκεκριμένα μέτρα
Παρότι η έκθεση της ITRE αναγνωρίζει την αξία και τη σημασία του Ελεύθερου Λογισμικού, σύμφωνα με τον Alexander Sander, ανώτερο σύμβουλο πολιτικής της FSFE, λείπουν συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή των προτάσεων. Δεν περιλαμβάνονται σαφείς απαιτήσεις ή χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίηση μιας συνεκτικής πολιτικής «Open Source First».
Ακόμη, δεν προβλέπεται σταθερή και μακροπρόθεσμη χΨηφιακή Ανεξαρτησία μέσα από τον Ανοικτό Κώδικα: Η Έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας (ITRE)ρηματοδότηση για τις βασικές υποδομές και την ασφάλεια του Ελεύθερου Λογισμικού, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά πολλών δημόσιων και ιδιωτικών ψηφιακών συστημάτων.
Τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα;
Πριν την τελική ψήφιση της έκθεσης στην ολομέλεια τΨηφιακή Ανεξαρτησία μέσα από τον Ανοικτό Κώδικα: Η Έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας (ITRE)ου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Οι ευρωβουλευτές καλούνται να στηρίξουν συγκεκριμένες τροπολογίες που θα ενισχύσουν το πρακτικό αποτύπωμα της έκθεσης:
- Νομοθετική κατοχύρωση της αρχής “Public Money? Public Code!”
- Δημιουργία ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης Ελεύθερου Λογισμικού
- Υποχρεωτική προτίμηση λύσεων Ανοικτού Κώδικα στις δημόσιες προμήθειες
- Ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ κρατών και φορέων στην ανάπτυξη κοινών λογισμικών υποδομών
Συμπερασματικά
Η επιτροπή ITRE έκανε ένα σημαντικό βήμα, αναγνωρίζοντας την αξία του Ελεύθερου Λογισμικού ως εργαλείο για την τεχνολογική ανεξαρτησία της Ευρώπης. Ωστόσο, χωρίς σαφείς πολιτικές δεσμεύσεις, χρηματοδότηση και υποχρεώσεις εφαρμογής, η πρόοδος κινδυνεύει να μείνει στα λόγια.
Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει ένα ψηφιακό μέλλον βασισμένο στη διαφάνεια, τη δημοκρατία και την τεχνολογική ανεξαρτησία. Το Ελεύθερο Λογισμικό προσφέρει τα θεμέλια. Το ερώτημα είναι: θα τα αξιοποιήσει;
Πηγή άρθρου: https://fsfe.org/